04:10 Շահան Գանտահարեան. «Պահի խնդիր» | |
Վերածնունդի օրը 23 տարի առաջ Ստեփանակերտի մէջ հաւաքուած համաժողովրդային հաւաքն է, Հայաստանի հետ միացումի պահանջը, Ազրպէյճանէն անջատուելու ժողովրդային կամքի դրսեւորումը: Ա՛յս է մեկնարկը, որուն արձագանգած է հայրենի ժողովուրդն ու ամբողջ Սփիւռքը ձեւաւորելով ղարաբաղեան առանցքին վրայ համազգային եռամիասնութիւնը: Արցախի վերածնունդի օրուան նշումը առիթ է բնականաբար լոյսին բերելու Արցախի հարցին առնչուած այսօրուան խնդիրներուն ամէնէն հիմնականները` զինուրականէն քաղաքական, ժողովրդագրականէն տնտեսական, կրթական-մշակութայինէն մինչեւ երիտասարդական հարցեր` նշելու համար ամնէնէ հիմնականները: Արցախը այսօր, իրականացուցած է պատմական, բարոյական, իրաւական,քաղաքական բոլոր հանգրուանները` անկախ ճանչցուելու: Այստեղ խնդիրը սակայն, զուտ քաղաքական ներշնչումներու կը վերաբերի ուղղակիօրէն: Քոսովօ ընդդէմ Աբխազիա կամ հարաւային Օսեթիա ճանաչում-հակաճանաչում խաղը այդ հաստատումը կը հիմնաւորէ պարզապէս: Միջազգային իրաւունքի գծած սահմաններուն մէջ կարելի է իրաւաքաղաքական մեկնաբանութիւններ կատարել իրաւական ճանաչումի համար բացակայ իրողութիւններ ընդգծելով: Միեւնոյնը կարելի էր կատարել Քոսովոյի պարագային եթէ քաղաքական ներշնչումները այլ փաստարկներ ուզէին հարապարակել: Այս չի նշանակեր անշուշտ, որ պէտք է անտեսել իրաւական բաժինը եւ չաշխատիլ այդ ուղղութեամբ: Միջազգային հանրութեան հետ խօսակից մնալը, միջազգային օրէնքին ընդառաջ շարժիլը, խաղաղ բանակցութիւններու սկզբունքը գերադասելը եւ ուժի միջոցը հակամարտութեան լուծման համար բացառելու մօտեցումները վստահաբար օգտակար են դէպի իրաւական ճանաչում առաջնորդուելու համար: Քաղաքական տրամաբանութիւնը սակայն կը յուշէ ճանչցող կողմին շահագրգռուածութեան տարողութիւնները չափելու անհրաժեշտութիւնը: Այլապէս, տարածքային ամբողջականութիւն յանկերգող միեւնոյն Ազրպէյճանը կը յոխորտայ Երեւանի պատկանելիութեան տէր կանգնելու մտադրութիւններով, հրադադար խախտելով, ռազմատենչ հռետորաբանութեամբ իր իսկ ստորագրած փաստաթուղթերը անտեսելով եւ նման պահուածքներով միջազգային հանրութեան ոչ թէ ընդառաջ այլ հակառակ ուղղութեամբ շարժելով: Մինչ նոյն միջազգային ընտանիքի ճշդած միջնորդ պետութիւնները այս երեւոյթները չեն ընդգծեր, պատասխանատուութիւն չեն բեռցներ խաղի կանոնները խատողի ուսերուն եւ կը շարունակեն արծարծել տարածքային ամբողջականութեան եւ ազգերու ինքնորշման իրաւունքի սկզբունքներու համատեղելիութեան գաղափարը: Արցախը ամբողջացուցած է իր միջազգային ճանաչումի թղթածրարը, սկսեալ Ստեփանակերտի ցոյցերէն, անցնելով հանրաքուէէն, հանրապետութեան կերտումէն եւ միջազգային ընտանիքի ճշդած ժողովրդավարութեան օրինաչափութեան բոլոր հանգրուաններէն: Ճի՛շդ է. Ստեփանակերտը 23 տարի առաջ պահանջեց միացում: Ճի՛շդ է նաեւ, որ Հայաստանի հանրապետութեան սահմանադրութիւնը այդ ուղղութեամբ ամրագրեց համապատասխան յօդուած: Ճանաչումը դէպի այդ նպատակը առաջնորդող անհրաժեշտ հանգրուան է: Այդ հանգրուանի միջազգային ճանաչումը ժամանակի խնդիր է: Աւելի ճիշդը` Առնչուած կամ միջնորդող պետութիւներու շահերու բախման պահի թելադրած նոր կոմնորոշումներու խնդիր: Շահան Գանտահարեան «Ազդակ»ի գլխաւոր խմբագիր
| |
|
| |
| Всего комментариев: 0 | |
